Facebook
မီဒီယာအရင်းအမြစ်
ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် မတူညီသောအစိုးရအဆင့်များအကြား လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာမျှဝေခြင်းနှင့်ခွဲဝေခြင်းနှစ်ခုစလုံးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာယန္တရားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံတွင် ပြည်နယ်များ၊ တိုင်းဒေသကြီးများ သို့မဟုတ် စီရင်စုများကဲ့သို့သော နယ်မြေများသည် သဘောတူညီထားသောစည်းမျဥ်းများနှင့်အညီ ဗဟိုအဆင့်၌ အာဏာများကိုခွဲဝေသကဲ့သို့ များပြားသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရအာမခံထားသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကိုရရှိသည်။
အင်တာနေရှင်နယ်အိုင်ဒီယာ၏ MyConstitution အစီအစဉ်အနေဖြင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်၏အခြေခံသဘောတရားနှင့် အဓိကအစိတ်အပိုင်းများ၊ ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့်ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျော့ချရေးအကြားရှိခြားနားချက်များ၊ ဖက်ဒရယ်စနစ်၏အားသာချက်နှင့်အားနည်းချက်များ၊ ဘဏ္ဍာရေးဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့်ပတ်သက်သော အသေးစိတ်ကိစ္စရပ်များ၊ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံရှိတရားစီရင်ရေးကဏ္ဍဖွဲ့စည်းပုံနှင့်အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းခြင်း၊ ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် မတူညီသောအစိုးရအဆင့်အကြားပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းခြင်းစသော အကြောင်းအရာများကိုမိတ်ဆက်ထားသည့် ပို့ချချက်နှင့်ပါဝါပွိုင့်တင်ပြချက်ကိုထုတ်လုပ်လိုက်ပါသည်။
ဤသင်ပုန်းဖြူကာတွန်းဗီဒီယိုသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကိုပံ့ပိုးရာမှာ အင်တာနယ်ရှင်နယ်အိုင်ဒီယာ၏ နိုင်ငံရေးနီတိအသိပညာမျှဝေရေး အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစနစ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတည်ဆောက်ခြင်းဆိုင်ရာ အခြေခံသဘောတရားများကို ပညာရှင်မဟုတ်သောသူများအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုတာဘာလဲ၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဘယ်လိုရေးဆွဲသလဲနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ပြည်သူလူထုရဲ့ဘဝတွေနဲ့ဘယ်လိုဆက်စပ်သလဲဆိုတာကို နားလည်နိုင်စေရန်အဓိကထားရှင်းပြထားသည်။ ဤဗီဒီယိုကို အွန်လိုင်းပေါ်တွင်ကြည့်ရှုခြင်းနှင့်လူမှုမီဒီယာမှတဆင့်မျှဝေခြင်းတို့လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ဒီဇိုင်းလုပ်ထားသော်လည်း ဤအကြောင်းအရာပေါ်အခြေခံကာ ပိုမိုတဲ့ ဆွေးနွေးမှုများနှင့်လုပ်ဆောင်မှုများကို ပြုလုပ်နိုင်စေရန်ကောင်းမွန်သော အထွေထွေမိတ်ဆက်ရှင်းလင်းမှုအဖြစ် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ (သို့) ဆွေးနွေးနှီးနှောဖလှယ်ပွဲကဲ့သို့သော အခင်းအကျင်းများတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ အဓိကအချက်အလက်များ- ကျွန်ုပ်တို့သည် အစိုးရကိုလိုအပ်သော်လည်း ပြည်သူလူထုကို အလုပ်အကျွေးပြုရန်အတွက် အစိုးရကိုထိန်းချုပ်ရမည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် အစိုးရကိုပင်စည်းနှောင်ထားသည့် အမြင့်ဆုံးဥပဒေဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် အာဏာကို စုစည်းပြီးထိန်းချုပ်ထားသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အခွင့်အရေးကိုသတ်မှတ်သည်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် အခြေခံအားဖြင့် ပြည်သူလူထုသာလျှင် အစိုးရကို ထိန်းချုပ်သူဖြစ်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကသေချာစေသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေများသည် “ကျွန်ုပ်တို့ပြည်သူလူထု” မှ ရေးဆွဲထားသည်ဟုဆိုလေ့ရှိသော်လည်း အဲဒါကမည်သူကိုဆိုလိုပါသနည်း။ ဤဗီဒီယိုသည် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေများကို မည်သို့ရေးဆွဲထားသည်ကို ရိုးရှင်းစွာမိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ကျယ်ပြန့်သည့်သဘောတူညီမှုနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှုသည် အောင်မြင်မှုအတွက် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ကြောင်းကို အလေးပေးထားပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပြည်သူလူထု (လူနည်းစုနှင့်ဖယ်ကျဥ်ခံလူများအပါအဝင် ပြည်သူလူထုအားလုံး) များပါဝင်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို ဆွေးနွေးထားသည်။ ယင်းကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွေးရေးအဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွင် အားလုံးပါဝင်သောအဖွဲ့ဝင်နည်းလမ်းဖြင့် သော်လည်းကောင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်သည့်လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း စနစ်ကျတဲ့ပြည်သူ့ထိဆွေ့ဆက်ဆံမှုနှင့်ဆွေးနွေးမှုများမှလည်းကောင်း လုပ်ဆောင်နိုင်ပါသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင်ကျယ်ပြန့်သည့်သဘောတူညီချက်များကိုတည်ဆောင်ရန် ဆွေးနွေးမှုများ၊ ညှိနှိုင်းမှုများနှင့် အပေးအယူများ အများအပြားပါဝင်သောကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာနိုင်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲမှုမူကြမ်းမစတင်မီ အကြိုဆွေးနွေးမှုများဖြင့် စတင်နိုင်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုအတည်ပြုပြီးနောက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်မှုအဆင့်တလျှောက်တွင်လည်း ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အောင်မြင်သောအဆုံးသတ်မှုဖြစ်ပေါ်ရန်အတွက် လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်များကို ဂရုတစိုက်အစီအစဉ်ရေးဆွဲရန် နှင့် အားလုံးပါဝင်သော သဘောတူညီမှုဖြစ်ရန် အရေးကြီးသည်။
ဤဗီဒီယိုတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် မည်သည့်အတွက်ကြောင့်အရေးကြီးပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို နားလည်ရလွယ်ကူတဲ့ဝေါဟာရများဖြင့် ဆွေးနွေးထားသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာအပြောင်းအလဲသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ပြဿနာများအားလုံးကို ဖြေရှင်းမပေးနိုင်ကြောင်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစနစ်၏ အကျိုးကျေးဇူးများသည် များသောအားဖြင့် ရေရှည်နှင့်သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် ဖြစ်ကြောင်းအသိအမှတ်ပြုထားသည်။ သို့သော်လည်း ပုံပြင်ဆန်တဲ့ ‘Ruritania’ ဥပမာသုံး၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်၊ ဥပဒေစိုးမိုးမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးများ နှင့်ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ဆောင်မှုများအတွက် အရေးကြီးသောတိုးတက်မှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း ပြသထားသည်။ ယင်းသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏အကျိုးကျေးဇူးအတွက် လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာကိုအသုံးပြုရန် အာဏာကိုကျင့်သုံးနိုင်စွမ်းနှင့်ဆန္ဒကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ယင်းမှတဆင့် စီးပွားရေးအရေးကိစ္စများ၊ ပြည်သူဝန်ဆောင်မှုများနှင့်နေ့စဉ်မူဝါဒများကို သက်ရောက်မှုရှိစေသည်။ ထို့ကြောင့် အချိန်နှင့်အမျှကောင်းမွန်စွာနှင့် ရေရှည်တည်တံ့စွာလုပ်ဆောင်ပါက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် ပြည်သူလူထု၏ဘဝများကို ပြောင်းလဲစေနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုကြသည်။
“ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအကြောင်းဆွေးနွေးကြစို့” ကာတွန်းဗီဒီယိုကို လူငယ်ပရိသတ်များနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်မဟုတ်သော ပရိသတ်များအနေဖြင့် နားလည်ရန်ခက်ခဲလှသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ သဘောတရားများကို ပေါ့ပေါ့ပါးပါးနှင့် စိတ်၀င်စားဖွယ်ရာကောင်းသော နည်းလမ်းဖြင့်လေ့လာနိုင်စေရန် တင်ပြထားပါသည်။ လူငယ်များအနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို နားလည်စေရန်နှင့် ထိုမှတဆင့် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် လူငယ်များ ပြည့်ပြည့်၀၀ အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိ ပါ၀င်မှုကို ဖော်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ကာ ဤကာတွန်းဗီဒီယိုအား ပြုစုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။
“ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုတာဘာလဲ၊ ဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ” အစရှိသည့် အဓိကကျသော မေးခွန်းများ၏ အဖြေများကို ရှင်းလင်းတင်ပြနိုင်ရန် ကြွကြွရွရွရုပ်ပုံများ၊ လက်တွေ့ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ဆက်စပ်နိုင်သော ဇာတ်ကောင်များနှင့် နားလည်ရလွယ်ကူသော စကားလုံးများ အသုံးပြုကာ ဤ “ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအကြောင်းဆွေးနွေးကြစို့” ကာတွန်းဗီဒီယိုကို သရုပ်ဖော်ထားပါသည်။ ဤကာတွန်းစာအုပ်သည် လူငယ်၊ လူကြီးမကျန် စိတ်၀င်တစား ဖတ်ရှုနိုင်သော အသိပညာပေး စာအုပ်ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ လူငယ်ပညာရေးစင်တာများ၏ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများတွင်သာမက ပြည်သူ့နီတိပညာရပ်များ ပို့ချပေးနေသော အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်းများမှလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စာဖတ်ပရိသတ်များအတွက် ရည်ရွယ်ရေးထားသည့်အတွက် ကာတွန်းဇာတ်ကောင်များ၊ ဆွေးနွေးသည့်အကြောင်းအရာများကို မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေမှုရှိအောင် ပြင်ဆင်ထားပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ပြင်ဆင်ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သော်လည်း ဤကာတွန်းစာအုပ်တွင် ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ပက်သက်၍ သင်ကြားမှု၊ သင်ယူမှုများကို စိတ်ပါ၀င်စားသော ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ ပရိသတ်များအတွက်လည်း သင့်လျော်ပါသည်။
ဤဗီဒီယိုတွင် ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းများနှင့် ယင်းစနစ်ကိုရွေးချယ်ခြင်း၏ အားသာချက်များနှင့်အားနည်းချက်များကို ရှင်းပြထားသည်။ အများသူငှာနားလည်နိုင်ရန်အတွက် မကြာခဏ ရှုပ်ထွေးသည့်သဘောတရားများကို ရိုးရှင်းစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဗီဒီယိုရှိ အဓိကအချက်အလက်များမှာ -
- ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် နိုင်ငံ၏မတူညီသောအစိတ်အပိုင်းရှိ မတူညီသောလူအုပ်စုများအကြား အတူတကွနေထိုင်ရန် နည်းလမ်းပံ့ပိုးပေးသည်။
- ဖက်ဒရယ်စနစ်တွင် ဗဟိုအဆင့်နှင့် နိုင်ငံကိုပိုင်းခြားထားသော နယ်မြေဒေသများ (ဥပမာ- တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်များ၊ စီရင်စုများ) ပါဝင်သော ဒုတိယအဆင့်ဆိုပြီး အနည်းဆုံးအစိုးရအဆင့်နှစ်ဆင့်ရှိသည်။
- ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် ယင်းမတူညီသောလူအုပ်စုများအကြား ဘုံအကျိုးစီးပွားများနှင့်ဆိုင်သော အာဏာကို မျှဝေကျင့်သုံးရန် နည်းလမ်းပေးသည်သာမက ယင်းအုပ်စုများကို ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အာဏာအတိုင်းအတာတစ်ခုနှင့် နိုင်ငံ၏ဗဟိုအဆင့် အင်စတီကျူးရှင်းများတွင်ပါဝင်မှုလည်း ရှိစေသည်။
- ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် ဗဟိုအဆင့်၌ မည်သည့်အာဏာကို ခွဲဝေရန်သာမက ဗဟိုနှင့်စီရင်စုများ၊ ပြည်နယ်များ (သို့) တိုင်းဒေသကြီးများ၏ အာဏာနှင့်တာဝန်များခွဲဝေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် အကာအကွယ်ပေးထားသည်။
- သို့သော် ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် အရာအားလုံးကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်သည့် စနစ်မဟုတ်ပေ။ ဥပမာအားဖြင့် လူနည်းစုများကို အကာအကွယ်ပေးမှု (သို့) ဗဟိုအဆင့်သာမက တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်၊ စီရင်စုအဆင့်များတွင်လည်းအင်စတီကျူးရှင်းများတည်ဆောက်ရန်လိုအပ်သောကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်သည်အကုန်အကျများသည်ဆိုသည့် အချက်ကဲ့သို့သော စိန်ခေါ်ချက်အချို့သည် ဖက်ဒရယ်စနစ်တစ်ခုတည်းဖြင့် ဖြေရှင်းမှုမပေးနိုင်ပေ။ တစ်ခါတစ်ရံ မတူညီသောအဆင့်များအကြား ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ (သို့) သဘာဝဘေးအန္တာရယ်ကဲ့သို့သောကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်သည့် မူဝါဒများ (သို့) မူဝါဒတုံ့ပြန်မှုများပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းမှုများတွင် အခက်အခဲရှိသည်။
ဤဗီဒီယိုတွင် ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းများနှင့် ယင်းစနစ်ကိုရွေးချယ်ခြင်း၏ အားသာချက်များနှင့်အားနည်းချက်များကို ရှင်းပြထားသည်။ အများသူငှာနားလည်နိုင်ရန်အတွက် မကြာခဏ ရှုပ်ထွေးသည့်သဘောတရားများကို ရိုးရှင်းစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဗီဒီယိုရှိ အဓိကအချက်အလက်များမှာ - - ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် နိုင်ငံ၏မတူညီသောအစိတ်အပိုင်းရှိ မတူညီသောလူအုပ်စုများအကြား အတူတကွနေထိုင်ရန် နည်းလမ်းပံ့ပိုးပေးသည်။ - ဖက်ဒရယ်စနစ်တွင် ဗဟိုအဆင့်နှင့် နိုင်ငံကိုပိုင်းခြားထားသော နယ်မြေဒေသများ (ဥပမာ- တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်များ၊ စီရင်စုများ) ပါဝင်သော ဒုတိယအဆင့်ဆိုပြီး အနည်းဆုံးအစိုးရအဆင့်နှစ်ဆင့်ရှိသည်။ - ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် ယင်းမတူညီသောလူအုပ်စုများအကြား ဘုံအကျိုးစီးပွားများနှင့်ဆိုင်သော အာဏာကို မျှဝေကျင့်သုံးရန် နည်းလမ်းပေးသည်သာမက ယင်းအုပ်စုများကို ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အာဏာအတိုင်းအတာတစ်ခုနှင့် နိုင်ငံ၏ဗဟိုအဆင့် အင်စတီကျူးရှင်းများတွင်ပါဝင်မှုလည်း ရှိစေသည်။ - ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် ဗဟိုအဆင့်၌ မည်သည့်အာဏာကို ခွဲဝေရန်သာမက ဗဟိုနှင့်စီရင်စုများ၊ ပြည်နယ်များ (သို့) တိုင်းဒေသကြီးများ၏ အာဏာနှင့်တာဝန်များခွဲဝေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် အကာအကွယ်ပေးထားသည်။ - သို့သော် ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် အရာအားလုံးကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်သည့် စနစ်မဟုတ်ပေ။ ဥပမာအားဖြင့် လူနည်းစုများကို အကာအကွယ်ပေးမှု (သို့) ဗဟိုအဆင့်သာမက တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်၊ စီရင်စုအဆင့်များတွင်လည်းအင်စတီကျူးရှင်းများတည်ဆောက်ရန်လိုအပ်သောကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်သည်အကုန်အကျများသည်ဆိုသည့် အချက်ကဲ့သို့သော စိန်ခေါ်ချက်အချို့သည် ဖက်ဒရယ်စနစ်တစ်ခုတည်းဖြင့် ဖြေရှင်းမှုမပေးနိုင်ပေ။ တစ်ခါတစ်ရံ မတူညီသောအဆင့်များအကြား ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ (သို့) သဘာဝဘေးအန္တာရယ်ကဲ့သို့သောကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်သည့် မူဝါဒများ (သို့) မူဝါဒတုံ့ပြန်မှုများပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းမှုများတွင် အခက်အခဲရှိသည်။
မတူညီသောအစိုးရအဆင့်များအကြား လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာမျှဝေခြင်းနှင့် ခွဲဝေခြင်း နှစ်ခုစလုံးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ယန္တရားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံတွင် ပြည်နယ်များ၊ တိုင်းဒေသကြီးများ သို့မဟုတ် စီရင်စုများကဲ့သို့သောနယ်မြေများသည် သဘောတူညီထားသောစည်းမျဥ်းများနှင့်အညီ ဗဟိုအဆင့်၌ အာဏာများကိုခွဲဝေသကဲ့သို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အာမခံထားသည့် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ကိုရရှိသည်။ အင်တာနေရှင်နယ်အိုင်ဒီယာ၏ MyConstitution အစီအစဉ်အနေဖြင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်၏ အခြေခံသဘောတရားနှင့် အဓိကအစိတ်အပိုင်းများ၊ ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့်ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချရေးအကြားရှိခြားနားချက်များ၊ ဖက်ဒရယ်စနစ်၏အားသာချက်နှင့် အားနည်းချက်များ၊ ဘဏ္ဍာရေးဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့်ပတ်သက်သော အသေးစိတ်ကိစ္စရပ်များ၊ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံရှိတရားစီရင်ရေးကဏ္ဍဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းခြင်း၊ ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် မတူညီသောအစိုးရအဆင့်အကြားပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းခြင်း စသောအကြောင်းအရာများကိုမိတ်ဆက်ထားသည့် ပို့ချချက်နှင့်ပါဝါပွိုင့်တင်ပြချက်ကိုထုတ်လုပ်လိုက်ပါသည်။
အင်တာနေရှင်နယ်အိုင်ဒီယာ၏မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာတာဝန်ခံဖြစ်သော Marcus Brand မှ အင်တာနေရှင်နယ်အိုင်ဒီယာ၏ နီပေါနိုင်ငံရှိ အကြီးတန်းအကြံပေးနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာရှေ့နေဖြစ်သော Budhi Karki နှင့်တွေဆုံပြီး နီပေါနိုင်ငံ၏ဖက်ဒရယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အစပြုခြင်းနှင့်အကောင်အထည်ဖော်မှုလုပ်ငန်းစဉ်မှ သင်ခန်းစာများနှင့်အတွေ့အကြုံများကို ဆွေးနွေးထားပါသည်။ နီပေါနိုင်ငံ၏အတွေ့အကြုံတွင် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများမောင်းနှင်သည့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အသုံးဝင်သောသင်ခန်းစာများ ပါဝင်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့မညီသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် တရားမ၀င်စစ်အစိုးရ၊ နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) နဲ့ တရားမဝင်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ “ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်” တို့သည် ရွေးကောက်ပွဲဟုခေါ်တဲ့ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲအစီအစဥ်ကို ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေသည်။ International IDEA ၏ မြန်မာနိုင်ငံအစီအစဉ်တာဝန်ခံဖြစ်သော Dr. Marcus Brand မှ စစ်တပ်၏ အစီအစဉ်သည် အဘယ်ကြောင့်တရားမ၀င်ကြောင်းနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက မည်သို့တုံ့ပြန်သင့်ကြောင်းကို ဆွေးနွေးထားသည်။
Dr. Marcus Brand သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် Frontier Myanmar ၏ တံခါးပိတ် ဆွေးနွေးပွဲတွင် “စစ်တပ်၏ ရွေးကောက်ပွဲအစီအစဉ်များကို စိစစ်ခြင်း” တွင် ဟောပြောသူတစ်ယောက်ဖြစ်သည်။
ြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသုံးရပ် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၄၇ခုနှစ်၊ ၁၉၇၄ခုနှစ် နှင့် ၂၀၀၈ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေများဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၄၇ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် ၁၉၄၈ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဦးဆောင်၍ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းခဲ့ချိန် ၁၉၆၂ခုနှစ်အထိ အတည်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၇၄ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို သမ္မတဦးစန်းယုဦးဆောင်သည့် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီက ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ၁၉၇၄ခုနှစ်မှ ၁၉၈၈ခုနှစ် ဆိုင်းငံ့ချိန်အထိ အတည်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ဤအချိန်ပြမျဥ်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲခြင်းနှင့် ပြင်ဆင်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်၏ အဓိကအဖြစ်အပျက်များကို တင်ပြထားပါသည်။
- မြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ သုံးမျိုးကို နှိုင်းယှဥ်လေ့လာခြင်း
- ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ပူးပေါင်းကော်မတီမှတင်သွင်းခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာ
- ပါတီ နှင့် တပ်မတော်သားကိုယ်စားလှယ်များမှ တင်သွင်းသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေမူကြမ်း
- ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးပူးပေါင်းကော်မတီမှတင်သွင်းသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေမူကြမ်း
- ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းလေ့လာစိစစ်ရေးပူးပေါင်းကော်မတီမှတင်သွင်းသော ၂၀၀၈ မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဒုတိယအကြိမ်ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေမူကြမ်းအပေါ် လေ့လာချက်များ နှင့် တွေ့ရှိချက်များ - ၅ ရက် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀
- (၂၀၀၈ ) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူလပြဌာန်းချက်များ၊ ပြင်ဆင်ရန်အဆိုပြုချက်များနှင့်လွှတ်တော်မဲရလဒ်များ (၄၃၆ က အတွက်) - မတ်လ ၂၀၂၀ ခုနှစ်
- (၂၀၀၈ ) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူလပြဌာန်းချက်များ၊ ပြင်ဆင်ရန်အဆိုပြုချက်များနှင့်လွှတ်တော်မဲရလဒ်များ (၄၃၆ ခ အတွက်) - မတ်လ ၂၀၂၀ ခုနှစ်
Comments/Questions?