Selecting Constitution-Making Bodies in Fragile and Conflict-Affected Settings
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တည်ဆောက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ခြင်း ဖြစ်စဉ် နှင့် နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေး ဖြစ်စဉ်နှစ်ခုစလုံးတွင် အရေးပါအရာကျသော အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ပို၍ရှုမြင်ခြင်း ခံလာရသည်။ ပဋိပက္ခအလွန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တည်ဆောက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်သည် ပြည်သူ့အာဏာ နှင့် အရင်းအမြစ်များကို လက်လှမ်းမီရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးရာတွင် လိုအပ်ပါသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် ပို၍အများပါဝင်သော နိုင်ငံဖြစ်အောင် လည်ပတ်စေနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ လူမှုရေး၊ နိင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အုပ်စုများကိုလည်း ပိုမိုတုံ့ပြန်ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး ရေရှည်တည်တံ့မှုနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုမှ ကာကွယ်မှုတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို မည်သူက ရေးဆွဲသနည်း။ ၎င်းတို့ကို မည်သို့ခန့်အပ်သနည်း။ ဖြစ်စဉ် တစ်ခုလုံး တရားဝင်မှုနှင့် နိုင်ငံရေးမူဘောင်အသစ်၏ အကြောင်းအရာနှင့် အောင်မြင်မှုကို တိုင်းတာဆုံးဖြတ် သည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တည်ဆောက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဆိုပါမေးခွန်းများသည် စဉ်းစားရမည့် အရေးပါသော မေးခွန်းများဖြစ်သည်။
ယခုမူဝါဒစာတမ်းသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အထိ ပဋိပက္ခအလွန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တည်ဆောက်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ် ၃၇ ခုတွင် တွေ့ရသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲရေးအဖွဲ့ (CMB) အမျိုးအစားများနှင့် ၎င်းအမျိုးအစားများ ရွေးချယ်ပုံကို လေ့လာသုံးသပ် ဖော်ပြထားပါသည်။ ထို့အပြင် ပဋိပက္ခအလွန်အခင်းအကျင်းမျိုး၌ CMB အမျိုး အစားများ ရွေးချယ်မှုအကြိမ်အရေအတွက်နှင့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ဒီဇိုင်းပုံစံများသည် ရွေးချယ်လိုက်သော CMB အမျိုးအစားအပေါ်သက်ရောက်မှု ရှိမရှိဆိုသည့် အချက်ကို လည်း အဓိကထား သုံးသပ်လေ့လာထားပါသည်။
Constitution-building processes are increasingly seen as critical elements within both peacebuilding and state-building processes.
A constitution-building process in a conflict-affected setting is often necessary to renegotiate access to public power and resources. The resulting constitution will ideally make the state more inclusive and, therefore, responsive to a higher number of social, political and/or economic groups, thereby contributing to sustaining peace and preventing the resumption of conflict. Who makes the constitution? How are they selected? These are crucial questions in the constitution-building process, which serve to determine the overall legitimacy of the process, and the content and success of the new political framework itself. This Policy Paper examines the types of constitution-making bodies (CMBs) present in 37 constitution-building processes that took place from 1991 to 2018 in the aftermath of conflict, and ways in which they were selected. Additionally, the paper focuses on the frequency of specific types of CMB in conflict-affected settings, and on whether the broader constitution-building process and its specific design has an impact on the type of CMB chosen.
Comments/Questions?