Democracy and Deep-Rooted Conflict: Options for Negotiators
အကြမ်းဖက် ပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်ခြင်းသည် ကြီးမားခက်ခဲသော လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်သော အသွင်ကူးပြောင်း ခြင်း၏ အခက်ခဲဆုံးအပိုင်းဖြစ်သည်။ ပါဝင်သောအုပ်စုများသည် ထိုအဆင့်တွင် အကူအညီနှစ်မျိုးကို လိုအပ် သည်။ ၎င်းတို့သည် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို လွယ်ကူချောမွေ့စေမည့် ထိရောက်မှုနှင့် ဆီလျှော်မှု အရှိဆုံး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကိုယ်တိုင်အသုံးပြုနိုင်ရန်လိုအပ်ပြီး ထို့နောက်တွင် ထိရောက်၍ မှန်ကန်သော ဒီမိုကရေစီနည်းကျသည့် တည်ဆောက်ပုံများ၊ နိုင်ငံရေး အင်စတီကျူးရှင်းများကို နေရာချထားခြင်းအားဖြင့် ရေ ရှည်တည်တံ့မည့် အဖြေရှာမှုကို အောင်မြင်စွာ ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်သည်။
ဤလက်စွဲစာအုပ်သည် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော ပဋိပက္ခနွံထဲမှ ရုန်းထွက်နေသည့် တိုင်းပြည်များတွင် ငြ်မ်းချမ်းရေးကို မည်သို့ အကျိုးဆောင်မည်ဟူသော လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် အကြံဉာဏ်ကို ဖြည့်ဆည်း ပေးသည့်အပြင် ဒီမိုကရေစီကို တည်ဆောက်ရန် သို့မဟုတ် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ကြိုးစားသည့်အချိန် တွင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများအသုံးပြုနိုင်မည့် နည်းလမ်းများကိုလည်း ချပြထားသည်။ အာဏာမျှဝေမှု ပုံသေနည်း များ၊ ဖက်ဒရယ်မူနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ မေးခွန်းများ၊ လူနည်းစုရပိုင်ခွင့်အတွက် ရွေးချယ်စရာ နည်း လမ်းများ၊ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အကာအကွယ်များနှင့် အခြားအချက်များစွာအပါအဝင် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် နည်းလမ်းများအပေါ် စေ့စပ်သေချာစွာ ခြုံငုံလေ့လာခြင်းများပါဝင်သည်။
ဤလက်စွဲစာအုပ်သည် ဘော့စနီးယား၊ ဟာဇီဂိုးဗီးနား၊ ဖီဂျီ၊ မြောက်အိုင်ယာလန်၊ ဂွါတီမာလာ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ပါပူဝါနယူးဂီနီနှင့် တောင်အာဖရိကအပါအဝင် တိုင်းပြည်များတွင် အမှန်တကယ် စေ့စပ်ညှိနှိုင်း၍ အဖြေရှာခဲ့မှု များကိုလည်း လေ့လာဆန်းစစ်ထားသည်။ နိုင်ငံတကာကျွမ်းကျင်သူများနှင့် အတွေ့အကြုံရင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူ များ ပါဝင်ရေးသားထားသော ဤလက်စွဲစာအုပ်သည် ဖြစ်ရပ်လေ့လာမှုများ၊ အကြောင်းအရာအကျဉ်းချုပ်များ၊ လက်တွေ့နမူနာများပါဝင်သည့် အလွယ်တကူ ကိုးကားနိုင်သော လမ်းညွှန်အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ရန် ရေးသားထားပါ သည်။
The end-game of violent conflict is perhaps the most difficult phase of transformation in a hugely difficult process.
In that phase, parties need two overall aids. They need to be able to avail themselves of the most effective and appropriate dialogue process to facilitate their negotiations; and they then need to successfully negotiate a sustainable settlement by putting in place effective and appropriate democratic structures and political institutions.
This Handbook provides practical advice on how to broker peace in countries emerging from deep-rooted conflict and outlines options negotiators can draw upon when trying to build or rebuild democracy. It includes a thorough overview of democratic levers, including power-sharing formulas, questions of federalism and autonomy, options for minority rights, constitutional safeguards and many others.
The Handbook also analyses actual negotiated settlements in countries including Bosnia and Herzegovina, Fiji, Northern Ireland, Guatemala, Sri Lanka, Papua New Guinea and South Africa. Written by international experts and experienced negotiators, the Handbook is designed as a quick reference tool containing numerous case studies, fact sheets and practical examples.