Electoral System Design: The New International IDEA Handbook
ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ကို ရွေးချယ်ခြင်းသည် မည်သည့်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွက်မဆို အရေးကြီးဆုံးသော အင်စတီ ကျူးရှင်းဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖြစ်ရပ်အားလုံးနီးပါးတွင် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်တစ်ခုကို ရွေးချယ် ခြင်းသည် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံ၏အနာဂါတ်နိုင်ငံရေးဘဝအပေါ်တွင် ကြီးမားသောသက်ရောက်မှုရှိပြီး ရွေးကောက် ပွဲစနစ်များကို ရွေးချယ်လိုက်သည်နှင့်တပြိုင်နက် ထိုစနစ်များကပေးသော မက်လုံးများအပေါ် နိုင်ငံရေးအကျိုး စီးပွားများက စုစည်းကာတုန့်ပြန်သောကြောင့် စနစ်များသည် များသောအားဖြင့် အထိုက်အလျှောက် တသမတ် တည်း ရှိနေတတ်သည်။ ရွေးချယ်မှုများတွင် ခန့်မှန်းထားသော သက်ရောက်မှုများအပြင် ကြိုတင်မှန်းဆနိုင်ခြင်း မရှိသည့် အကျိုးဆက်များလည်း ရှိနိုင်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲစနစ်များသည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာနှင့် အင်စတီကျူးရှင်းဆိုင်ရာ မူဘောင်များအ ပေါ်တွင်လည်း အရေးပါသော သက်ရောက်မှုများ ရှိနိုင်သည်။ ၎င်းတို့၏ ရေးဆွဲထားပုံနှင့် သက်ရောက်မှုများ သည် အခြေခံဥပဒေ၏ အတွင်းနှင့် အပြင်ရှိ အခြားဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားပုံများ အပေါ်တွင်လည်း ကြီးမားစွာ တည်မှီနေသည်။ အောင်မြင်သော ရွေးကောက်ပွဲစနစ်၏ ပုံစံသည် နိုင်ငံရေးအင်စတီကျူးရှင်းများ၏ မူဘောင်ကို တစ်ခုလုံးအနေနှင့် လေ့လာခြင်းမှ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး ယင်းမူဘောင်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို ပြောင်းလဲ ခြင်းသည် အခြားအင်စတီကျူးရှင်းများ လုပ်ဆောင်နေပုံနည်းလမ်းကို ပြင်ဆင်ချိန်ညှိမှုများ လုပ်ပေးရခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
ဤလက်စွဲစာအုပ်သည် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀၀ ကျော်တွင် အသုံးပြုနေသော ရွေးကောက်ပွဲစနစ်များအပေါ် ကျယ် ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခြုံငုံလေ့လာထားမှုကို ဖော်ပြထားပြီး ဖြစ်ရပ်လေ့လာမှု ၁၈ ခုနှင့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်အမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုနေသော မြေပုံကိုလည်း ထည့်သွင်းထားသည်။ ထို့အပြင် မတူသော ရွေးကောက်ပွဲစနစ်များ၏ အားသာချက်နှင့် အားနည်းချက်များကို ဆွေးနွေးထားပြီး ရွေးကောက်ပွဲစနစ်တစ်ခုကို ပြင်ဆင်မွမ်းမံခြင်းနှင့် ရေးဆွဲခြင်း ပြုလုပ်သည့်အခါ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့်အချက်များကို ဆွေးနွေးထားသည်။
The choice of electoral system is one of the most important institutional decisions for any democracy.
In almost all cases the choice of a particular electoral system has a profound effect on the future political life of the country concerned, and electoral systems, once chosen, often remain fairly constant as political interests solidify around and respond to the incentives presented by them. The choices made may have consequences that were unforeseen, as well as predicted effects.
Electoral systems can also have a significant impact on the wider political and institutional framework. Their design and effects are heavily contingent upon other structures within and outside the constitution. Successful electoral system design comes from looking at the framework of political institutions as a whole: changing one part of this framework is likely to cause adjustments in the way other institutions within it work.
This Handbook provides a comprehensive overview of the electoral systems in use in more than 200 countries and includes 18 case studies as well as a map showing where the various electoral systems are used. It discusses the advantages and disadvantages of different electoral systems, and the factors to consider when modifying or designing an electoral system.
The Overview is also available in print.
Comments/Questions?